Isolatiewaardes: Rd-, Rc- en lambdawaarde
Isolatiematerialen worden geclassificeerd naar de sterkte van hun specifieke en isolerende eigenschappen. Het op de hoogte zijn van de isolatiecapaciteit per m2 van een isolatiemateriaal is belangrijk, wanneer je een isolatiemateriaal moet kiezen voor een bepaalde omstandigheid.
De meest gebruikte isolatiewaardes die je op een verpakking ziet staan, zijn de Rd en Rc waarde en de lamdawaarde (warmtegeleidingscoëfficiënt / L-waarde / λ)
Het onderscheid tussen Rd- en Rc-waarde
Het isolerende vermogen van het materiaal is te berekenen met een Rd-calculator. Hoe hoger de uitkomst van de waarde, des te meer warmte het materiaal vasthoudt.
Met een Rc-calculator bereken je het isolerende vermogen, van de het te isoleren constructiegedeelte. Bijvoorbeeld: het dak, de vloer of de gevel. De Rc-waarde geeft het isolerend vermogen, van de gehele of gedeeltelijke bouwconstructie aan.
Net als bij de Rd-waarde geldt ook voor deze waarde aanduiding, hoe hoger de uitkomst, des te hoger het rendement. De letter R in de beide afkortingen staat voor ‘resistance’.
Wat is de Rd-waarde en hoe wordt hij berekend?
De Rd-waarde is een som van de dikte van het isolatiemateriaal, gedeeld door de lambdawaarde. Op veel verpakkingen staat het isolerend vermogen van het materiaal ook al aangegeven, zodat je deze niet zelf hoeft te berekenen.
De d in de Rd afkorting staat voor ‘declared.’ De specifieke Rd-waarde wordt aangeduid met een getal in m2K/W. Hoe hoger dit getal, hoe hoger de isolatiewaarde van het materiaal is. Isoleringen met een hoge Rd-waardering houden in de winter het huis warm en in de zomer koel.
Hoe wordt de Rd-waarde berekend?
- Wil je de Rd-waarde zelf berekenen, gebruikt je deze formule: R = d / λ
- d = dikte isolatiemateriaal (60 mm wordt dan 0,06)
- λ = lambdawaarde / warmtegeleidingscoëfficiënt
Een deken glaswol met een dikte van 60 mm en een lambdawaarde van 0,035, zal volgens som 0,06 / 0,035 een Rd-waarde hebben van 1,71.
Zou je met dit materiaal een Rd-waarde willen bereiken van 3, zal de isolatielaag minimaal 110 mm moeten bedragen. Immers 0,035 * 3.
Rekenhulp voor het berekenen Rd-waarde
Om de Rd-waarde te berekenen hoven we niet zelf de rekenmachine erbij te pakken. Met behulp van deze handige calculator, reken je in enkele seconden de Rd-waarde uit.
Heb je nog isolatiemateriaal liggen, waarvan niet meer de achterhalen wat de lambdawaarde is, kun je het onderstaande lijstje raadplegen. We hebben de meest voorkomende isolatiematerialen, met hun lambdawaardes voor je op rij gezet.
Wat is de Rc-waarde en hoe wordt hij berekend?
De warmteweerstand van het volledige constructiedeel wordt aangeduid met de Rc-waarde. (Resistance – Construction) Hoe hoger deze waarde is, des te hoger het isolatierendement is. Volgens de wetgeving moeten nieuwbouwwoningen aan onderstaande Rc-waardes voldoen.
- Dak : > Rc 6 m2K/W
- Vloer: > Rc 3,5 m2K/W
- Gevel: > Rc 4,5 m2K/W
Voor oudbouw en woningen die gerenoveerd worden, zijn andere waardes van kracht.
De Rc-waarde berekenen
Het berekenen van de Rc-waarde is ingewikkeld en uitgebreider dan simpelweg het optellen van meerdere Rd-waardes. Bij het berekenen van een rendement overall, is het niet alleen het isolatiemateriaal dat de isolerende factor bepaalt. Ook moet er gekeken worden naar de invloed van de gevelstenen, balken, dakbedekking en andere bijkomende materialen. Daarbij komen nog eventuele luchtlagen tussen de componenten en de invloed van mogelijke koudebruggen, door bevestigingsmaterialen. Wanneer je een correcte Rc-waarde wilt berekenen, kun je je het beste laten bijstaan door een constructeur.
Wil je de Rc-waarde toch zelf berekenen? Hier is de formule
ΣRm + Rsi + Rse
Rc = ------------------- - Rsi - Rse
(1 + α)
Lambdawaarde
Het getal waarmee aangegeven wordt hoe goed, of slecht een bepaald isolatiemateriaal de warmte geleid, wordt de lambdawaarde genoemd. Hoe hoger de uitkomst, hoe minder het isolatiemateriaal presteert.
Bij een materiaal dat erop ontwikkeld is om warmte vast te houden, is het niet de bedoeling dat het de warmte geleidt. Door het aanbrengen van een isolatielaag willen we juist voorkomen dat de warmte van A, naar B, gaat. Een goed kwaliteit isolatiemateriaal, beschikt dan ook over een lage lambdawaarde.
De uitkomst van de lambdawaarde is overigens niet afhankelijk van de dikte van het isolatiemateriaal. Een 30 mm EPS-plaat kan exact dezelfde lambdawaarde hebben, als een van 120 mm dikte.
W/mK. is de eenheid waarmee de lambdawaarde wordt aangeduid. Het temperatuurverschil tussen de voor en achterkant van het isolatiemateriaal, vertaald naar het aantal Watt per m2. Om de Rd- en Rc-waarde van de isolatie kunnen berekenen, hebben we eerst de lambdawaarde nodig. De lambdawaarde van een isolatiemateriaal, is te vinden bij de productspecificaties.
De dikte van het isolatiemateriaal heeft dus géén invloed op de lambdawaarde. Een EPS- isolatieplaat van heeft dezelfde lambdawaarde als een van 120 mm. Wat wél anders is, is de Rd-waarde.
Berekenen van Rsi en Rse
Met alle gegevens die we hebben, kunnen we dan nu correctiefactor ‘a’ gaan bepalen.
- Als er aan beide zijden van de isolatielaag zich een luchtlaag bevindt, van meer dan 5 mm, rekenen a = 1. Alleen indien er géén voorzieningen zijn getroffen om convectie te voorkomen.
- We rekenen a = 0, wanneer het onder 1 genoemde niet van toepassing is en als voor isolatiemateriaal alleen cellulair glas is gebruikt.
- Als zowel 1, als 2 niet van toepassing is rekenen we a = 0,02. Mits het onderdeel onder geconditioneerde en beheerste omstandigheden is vervaardigd. Eventuele afwerklagen en buitenspouwbladen niet meegerekend.
- Voor elke andere situatie houden we a = 0,05 aan.